Ngân hàng lâm cảnh "gửi ngắn vay dài"

Người gửi tiền vẫn thích gửi ngắn hạn dù lãi suất dài hạn hấp dẫn Người gửi tiền không “ưa” hạn vận dài Dẫn đầu về mức lãi suất huy động trên thị trường hiện thời là ngân hàng TMCP Phương Nam: 8,8%/năm đối với hạn 18 tháng, cao hơn hẳn mặt bằng chung của hệ thống ngân hàng là từ 7,5 đến 8%/năm. Ở các hạn khác, lãi suất huy động của Phương Nam cũng nhỉnh hơn hẳn với mức chênh lệch từ 0,2 đến 0,5%; thậm chí 0,7%/năm so với các ngân hàng khác. Tuy nhiên, giữa các hạn vận, mức lãi suất huy động của Phương Nam không có sự chênh lệch đáng kể. Đơn cử, hạn vận 1, 2, 3 tháng cùng có lãi suất 6%/năm; kì hạn 6 và 9 tháng là 7,7%/năm; hạn vận 12, 24 và 36 tháng là 8,4%/năm... Cùng với rủi ro thời hạn, các nhà băng đều phải đổi mặt với tình trạng nợ có khả năng mất vốn tăng mạnh: Tính đến 31/6, nhà băng VCB dẫn đầu về mức tăng nợ có khả năng mất vốn Biển Đồng Chữ Nổi (so với cuối năm 2013): 71%, ứng 4.765 tỷ đồng. Tiếp đến là Techcombank: 70% (1.685 tỷ đồng); Vietinbank tăng 41% (3.173 tỷ đồng); BIDV và Eximbank tăng 36%; Sacombank tăng 31%; NCB, ACB, MB đều tăng trên 20%. Duy nhất nhà băng PvcomBank có nợ có khả năng mất vốn giảm 5%, song vẫn lên tới 1.439 tỷ đồng. Các ngân hàng khác cũng có tình trạng tương tự. Như ngân hàng Phương Đông (OCB), Phát triển Nhà TP HCM (HDBank), Sài Gòn (SCB), Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank)…, lãi suất huy động các vận hạn 1, 2, 3 tháng đều 6%/năm - mức trần đối với huy động ngắn hạn theo quy định của ngân hàng Nhà nước (NHNN). Lãi suất huy động các vận hạn 12, 18, 24 và 36 tháng của HDBank đều là 8%/năm; của An Bình (ABBank) đều là 7,7%/năm; hạn 18, 24 và 36 tháng tại tiên phong (TPBank) cùng là 7,5%; của SCB chênh lệch không đáng kể: 8,1 và 8,2%/năm… Nhìn vào “đường cong lãi suất” của các nhà băng có thể thấy, các nhà băng vẫn gặp khó khăn trong việc cuốn nguồn vốn dài hạn. Báo cáo của các ngân hàng cũng trình diễn.# Rõ điều này. Theo đó, phần nhiều vốn huy động của các nhà băng đều rơi vào hạn vận ngắn (dưới một năm). Chả hạn, tại ngân hàng Đầu tư phát triển (BIDV), tính đến 31/6, nhà băng huy động 386.056 tỷ đồng, trong đó huy động ngắn hạn là 384.944 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 99,7%. Các nhà băng như: Sài Gòn - Hà Nội tham khảo ở đây (SHB), Á Châu (ACB), tổng huy động tuần tự là 109.471 tỷ đồng và 147.173 tỷ đồng, trong đó tỷ trọng vốn ngắn hạn lần lượt là 98,2 và 98,4%. Nhà băng Đại Chúng Việt Nam (PvcomBank), ABBank, Quốc Dân (NCB), tỷ trọng huy động ngắn hạn đều trên 97%. Ngân hàng Quân Đội (MB) có tỷ lệ huy động ngắn hạn thấp nhất đến thời khắc này, song cũng lên tới 78,7%... Mất cân đối lớn Trong khi đó, hoạt động cho vay lại diễn biến trái lại khi vốn vay trung và dài hạn lại chiếm một tỷ trọng khá lớn trong dư nợ của nhiều nhà băng. Đơn cử, ngân hàng BIDV, cho vay trung dài hạn 147.709 tỷ đồng trong khi huy động trung dài hạn chỉ 1.112 tỷ đồng, chênh lệch giữa vốn huy động/cho vay lên tới 146.598 tỷ đồng. Ngân hàng Vietcombank (VCB), chênh lệch giữa vốn huy động dài hạn/cho vay trung dài hạn là 59.124 tỷ đồng (huy động dài hạn 21.828 tỷ đồng song cho vay dài hạn tới 80.952 tỷ đồng). Hao hao, chênh lệch giữa huy động/cho vay trung dài hạn của nhà băng SHB là 48.324 tỷ đồng; của ACB là 45.937 tỷ đồng; của Sài Gòn Thương chi tiết tham khảo Tín (STB) là 43.949 tỷ đồng… Các ngân hàng như: Eximbank, công thương nghiệp (Vietinbank), Kỹ Thương (Techcombank), Pvcombank…, chênh lệch đều trên 20.000 tỷ đồng. Độc nhất vô nhị đến thời khắc này có nhà băng MB “dương” 26.257 tỷ đồng về cơ cấu giữa vốn huy động/vốn vay trung dài hạn. Theo một chuyên gia tài chính, ngoài vốn huy động từ tiện tặn, các nhà băng còn có thêm các nguồn huy động dài hạn khác như phát hành giấy tờ có giá, thặng dư vốn cổ phần, vay tổ chức tín dụng khác…. Tuy nhiên, lượng vốn này thường chiếm tỷ lệ nhỏ, so vậy không đủ bù đắp cho tín dụng trung dài hạn. Điều này dẫn đến nguy cơ rủi ro thanh khoản trong trường hợp có nhiều khách hàng, đồng thời rút tiền khi tới hạn, dù vừa qua các nhà băng đều tăng trưởng huy động cao hơn nhiều tăng trưởng cho vay. Hơn nữa, sự mất cân đối hạn vận cũng là một trong những nguyên do khiến nhiều ngân hàng càng rụt rè trong cho vay doanh nghiệp sinh sản, bởi đa phần cần nguồn vốn trung và dài hạn. Thảo Nguyên